κείμενο από το ypodomes.com
Μια από τις σοβαρότερες διαδικασίες για την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον προγραμματισμό της ανάπτυξης είναι η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, η οποία εφαρμόζεται στην Ελλάδα, όπως και σε όλα τα άλλα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πριν από την οριστική έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων, είτε εθνικού επιπέδου είτε τοπικής εμβέλειας.
Η στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση σύμφωνα με το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο είναι η διαδικασία εκτίμησης, αξιολόγησης και αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή προγράμματος, η οποία περιλαμβάνει:
-την εκπόνηση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ),
-τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων,
-τη συνεκτίμηση της ΣΜΠΕ και των αποτελεσμάτων των διαβουλεύσεων κατά τη λήψη της απόφασης έγκρισης του προγράμματος, και τέλος
-τη δημοσιοποίηση της απόφασης αυτής.
Σκοπός της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης είναι η υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων, προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ειδικότερα, πρέπει να σταθμίζονται κατά ουσιαστικό και διαφανή τρόπο τα περιβαλλοντικά ζητήματα των σχεδίων και προγραμμάτων που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Μιλώντας στο ypodomes.com ο Αλέξανδρος Κουλίδης, στέλεχος της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος και ειδικός συνεργάτης της Γενικής Γραμματέως του ΥΠΕΚΑ κ. Νάντιας Γιαννακοπούλου, εξηγεί: "Οι Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εκπονούνται και αξιολογούνται στο πλαίσιο της ανάγκης για την πρωιμότερη δυνατή ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον προγραμματισμό της ανάπτυξης.
Η ανάγκη αυτή αποτελεί νομοθετημένη υποχρέωση σε όλα τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεπώς και στη χώρα μας, στην οποία υιοθετήθηκε από το 2006. Ονομάζεται Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, εφαρμόζεται σε όλα τα μεγάλα σχέδια και προγράμματα και αποτελεί μια σοβαρή εγγύηση ότι οι στρατηγικές αναπτυξιακές επιλογές θα είναι συμβατές με τις ανάγκες και ευαισθησίες του περιβάλλοντος.
Η ΣΜΠΕ οφείλει να είναι μια αναλυτική, εκτεταμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη για την εκτίμηση και αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή προγράμματος. Παράλληλα, αποτελεί τη βάση για ευρεία δημόσια διαβούλευση, μέσω της οποίας εξασφαλίζεται πλήρης διαφάνεια, με τη συμμετοχή όλων όσων ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και την ανάπτυξη, είτε πρόκειται για πολίτες και φορείς εκπροσώπησής τους, είτε για φορείς και υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη κατά την έγκριση της ΣΜΠΕ και συνδιαμορφώνουν τους περιβαλλοντικούς όρους και περιορισμούς υπό τους οποίους θα εξειδικευθεί και θα υλοποιηθεί το σχέδιο ή πρόγραμμα".
Αυτή την περίοδο, διεξάγονται ευρύτατες διαβουλεύσεις επί των ΣΜΠΕ που αφορούν στα Επιχειρησιακά Προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ (του «Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης 2014-2020» όπως είναι η πλήρης ονομασία του). Πρόκειται για δεκαπέντε μελέτες (13 για τα ισάριθμα περιφερειακά προγράμματα και 2 για τα τομεακά εθνικού επιπέδου), οι οποίες εκτιμούν και αξιολογούν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την εφαρμογή των προγραμμάτων της νέας περιόδου, των οποίων η δημόσια δαπάνη υπερβαίνει αθροιστικά τα 19,3 δισ. €. Πρόκειται επομένως για πολύ σημαντικούς σχεδιασμούς, στους οποίους το περιβάλλον διαδραματίζει κομβικό ρόλο.»
Παράλληλα με τα επιχειρησιακά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, έχει τεθεί σε διαβούλευση η ΣΜΠΕ του Στρατηγικού Πλαισίου Επενδύσεων Μεταφορών, εν συντομία ΣΠΕΜ. Το πλαίσιο αυτό αποτυπώνει τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική, έως το 2025, των επενδύσεων στον τομέα των μεταφορών, ανεξάρτητα από την πηγή χρηματοδότησης. Με την στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση, εξασφαλίζεται ότι το ΣΠΕΜ θα ενσωματώσει ικανοποιητικά την περιβαλλοντική διάσταση, ώστε τα έργα των μεταφορών που θα υλοποιηθούν στο μέλλον, να σέβονται τις φυσικές και ανθρωπογενείς πτυχές του περιβάλλοντος και να ευθυγραμμίζονται με τη βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι η αειφόρος ανάπτυξη.
Μια από τις σοβαρότερες διαδικασίες για την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον προγραμματισμό της ανάπτυξης είναι η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, η οποία εφαρμόζεται στην Ελλάδα, όπως και σε όλα τα άλλα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πριν από την οριστική έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων, είτε εθνικού επιπέδου είτε τοπικής εμβέλειας.
Η στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση σύμφωνα με το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο είναι η διαδικασία εκτίμησης, αξιολόγησης και αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή προγράμματος, η οποία περιλαμβάνει:
-την εκπόνηση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ),
-τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων,
-τη συνεκτίμηση της ΣΜΠΕ και των αποτελεσμάτων των διαβουλεύσεων κατά τη λήψη της απόφασης έγκρισης του προγράμματος, και τέλος
-τη δημοσιοποίηση της απόφασης αυτής.
Σκοπός της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης είναι η υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων, προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ειδικότερα, πρέπει να σταθμίζονται κατά ουσιαστικό και διαφανή τρόπο τα περιβαλλοντικά ζητήματα των σχεδίων και προγραμμάτων που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Μιλώντας στο ypodomes.com ο Αλέξανδρος Κουλίδης, στέλεχος της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος και ειδικός συνεργάτης της Γενικής Γραμματέως του ΥΠΕΚΑ κ. Νάντιας Γιαννακοπούλου, εξηγεί: "Οι Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εκπονούνται και αξιολογούνται στο πλαίσιο της ανάγκης για την πρωιμότερη δυνατή ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον προγραμματισμό της ανάπτυξης.
Η ανάγκη αυτή αποτελεί νομοθετημένη υποχρέωση σε όλα τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεπώς και στη χώρα μας, στην οποία υιοθετήθηκε από το 2006. Ονομάζεται Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, εφαρμόζεται σε όλα τα μεγάλα σχέδια και προγράμματα και αποτελεί μια σοβαρή εγγύηση ότι οι στρατηγικές αναπτυξιακές επιλογές θα είναι συμβατές με τις ανάγκες και ευαισθησίες του περιβάλλοντος.
Η ΣΜΠΕ οφείλει να είναι μια αναλυτική, εκτεταμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη για την εκτίμηση και αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή προγράμματος. Παράλληλα, αποτελεί τη βάση για ευρεία δημόσια διαβούλευση, μέσω της οποίας εξασφαλίζεται πλήρης διαφάνεια, με τη συμμετοχή όλων όσων ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και την ανάπτυξη, είτε πρόκειται για πολίτες και φορείς εκπροσώπησής τους, είτε για φορείς και υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη κατά την έγκριση της ΣΜΠΕ και συνδιαμορφώνουν τους περιβαλλοντικούς όρους και περιορισμούς υπό τους οποίους θα εξειδικευθεί και θα υλοποιηθεί το σχέδιο ή πρόγραμμα".
Αυτή την περίοδο, διεξάγονται ευρύτατες διαβουλεύσεις επί των ΣΜΠΕ που αφορούν στα Επιχειρησιακά Προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ (του «Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης 2014-2020» όπως είναι η πλήρης ονομασία του). Πρόκειται για δεκαπέντε μελέτες (13 για τα ισάριθμα περιφερειακά προγράμματα και 2 για τα τομεακά εθνικού επιπέδου), οι οποίες εκτιμούν και αξιολογούν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την εφαρμογή των προγραμμάτων της νέας περιόδου, των οποίων η δημόσια δαπάνη υπερβαίνει αθροιστικά τα 19,3 δισ. €. Πρόκειται επομένως για πολύ σημαντικούς σχεδιασμούς, στους οποίους το περιβάλλον διαδραματίζει κομβικό ρόλο.»
Παράλληλα με τα επιχειρησιακά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, έχει τεθεί σε διαβούλευση η ΣΜΠΕ του Στρατηγικού Πλαισίου Επενδύσεων Μεταφορών, εν συντομία ΣΠΕΜ. Το πλαίσιο αυτό αποτυπώνει τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική, έως το 2025, των επενδύσεων στον τομέα των μεταφορών, ανεξάρτητα από την πηγή χρηματοδότησης. Με την στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση, εξασφαλίζεται ότι το ΣΠΕΜ θα ενσωματώσει ικανοποιητικά την περιβαλλοντική διάσταση, ώστε τα έργα των μεταφορών που θα υλοποιηθούν στο μέλλον, να σέβονται τις φυσικές και ανθρωπογενείς πτυχές του περιβάλλοντος και να ευθυγραμμίζονται με τη βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι η αειφόρος ανάπτυξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου