κείμενο από το ypodomes.com
Τα πολλά προβλήματα που υπάρχουν στην παραγωγή έργων είναι γνωστά. Οι δημοπρατήσεις που γίνονται από τους φορείς υλοποίησης (Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμους, ΔΕΚΟ) πραγματοποιούνται υπό τον φόβο των προσφυγών, των ενστάσεων και των δικαστικών περιπετειών που ακολουθούν.
Είναι χαρακτηριστικό πως υπάρχουν δημοπρατήσεις που διήρκησαν 3 και 4 χρόνια λόγω δικαστικής διαμάχης των ενδιαφερομένων. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η επέκταση του Τραμ στον Πειραιά που δημοπρατήθηκε το 2009 και η σύμβαση υπογράφηκε τις πρώτες μέρες του 2013, περίπου 3,5 χρόνια μετά.
Σε πρόσφατο φόρουμ ο Πρόεδρος του ΣΑΤΕ κος Αθουσάκης, αναφέρθηκε σε αυτό το πρόβλημα και δήλωσε πως “είναι αίτημα και της κατασκευαστικής κοινότητας η άμεση διεκπεραίωση των δικαστικών προσφυγών. Αποκάλυψε μάλιστα πως έχει προταθεί η δημιουργία ενός ξεχωριστού δικαστικού σώματος, το οποίο θα διαχειρίζεται αποκλειστικά τις νομικές «διαμάχες» που προκύπτουν στους διαγωνισμούς για τα έργα υποδομής.
Στόχος είναι η επίλυση των προσφυγών αυτών μέσα σε διάστημα 2-3 μηνών, αντί των δύο και τριών ετών που χρειάζονται συχνά σήμερα με αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στους διαγωνισμούς ή/και απώλειας ευρωπαϊκών πόρων”.
Κύκλοι του Υπουργείου Υποδομών πάντως αναφέρουν πως είναι εξαιρετικά δύσκολη η δημιουργία ενός τέτοιου σώματος την στιγμή που τα δικαστήρια της χώρας είναι υπέρ-φορτωμένα με υποθέσεις. Έτσι το ζήτημα της «γρήγορης» δημοπράτησης θα πρέπει να το ξεχάσουμε προς το παρόν.
Είναι πάντως αξιοσημείωτο πως όταν ένα έργο δημοπρατείται η διαδικασία είναι συνήθως περίπλοκη και διαρκεί κατ` ελάχιστο 6 μήνες:
-Η προκήρυξη της δημοπράτησης είναι το λιγότερο 40 μέρες νωρίτερα αλλά συνήθως είναι 2 μήνες πριν
-Η διεξαγωγή της διαδικασίας μπορεί να αναβληθεί για πολλούς λόγους (απεργίες, έλλειψη συμμετοχής, αιτήματα ενδιαφερομένων)
Όταν διεξαχθεί η δημοπράτηση ακολουθεί ο έλεγχος των εγγράφων. Σε μεγάλους διαγωνισμούς αυτό μπορεί να διαρκέσει από 2-4 μήνες. Εκεί η πιο συνήθης πρακτική είναι η ένσταση κατά της ορθότητας ή της εγκυρότητας των εγγράφων. Αν ο φορέας υλοποίησης απορρίψει την ένσταση τότε ακολουθεί συνήθως ο δρόμος της προσφυγής στο ΣτΕ.
Εκεί το πράγμα περιπλέκει καθώς θα πρέπει να βρεθεί κενή ημερομηνία για την εξέταση του αιτήματος, πράγμα που τις περισσότερες φορές διαρκεί 5-8 μήνες. Ακόμα και όταν το αίτημα εξεταστεί και δεν έχουμε αναβολές (λόγω ωραρίου, αιτήματος από ένα μέρος κλπ) η έκδοση της απόφασης δημοσιεύεται μετά από 1,5-2 μήνες.
Ακόμα και τότε κάποιος από τους ενδιαφερόμενους μπορεί να αποτανθεί στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια με αποτέλεσμα το έργο να μπλοκάρει για τα καλά.
Όταν ολοκληρωθεί η δικαστική διαδικασία ακολουθεί ο προσυμβατικός έλεγχος, η σύμβαση πρέπει να αποσταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τυχόν παρατυπίες, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από λίγες εβδομάδες, μέχρι και 3 μήνες.
Τέλος, φτάνοντας στην υπογραφή της σύμβασης μετά από αυτή την δύσκολη και επίπονη διαδικασία ένα έργο που δημοπρατήθηκε σήμερα η υπογραφή της σύμβασης στην καλύτερη περίπτωση είναι μετά από 4 μήνες αλλά ο σύνηθες είναι από 6-10 μήνες μετά την έναρξη της διαδικασίας (αν το έργο είναι τυχερό).
ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ
Στις δημοπρατήσεις που εκτελούνται ειδικά με χρηματοδότηση από κάποιο Ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο, οι συνέπειες των παραπάνω είναι πολλές φορές δραματικές. Έργα που έχουν «μπλοκάρει» λόγω πολυετών δικαστικών διαμαχών τελικά είτε χάνουν την χρηματοδότηση τους είτε μετατρέπονται σε έργα-γέφυρες.
Δηλαδή, έργα που τραβούν χρηματοδότηση από 2 συνεχόμενα ΕΣΠΑ. Αυτό έχει συμβεί πολλάκις τα τελευταία 2 χρόνια και έργα που αρχικά είχε προγραμματιστεί να τραβήξουν χρήματα μόνο από το τρέχον ΈΣΠΑ τελικά απορροφούν και μέρος από το νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ).
Το πρόβλημα που δημιουργείται από αυτή την αναγκαστική μεταφορά πόρων είναι πως όσο περισσότερα έργα πάνε προς το νέο ΕΣΠΑ χωρίς να είχε αυτό προβλεφθεί, τόσο περισσότερα νέα έργα χάνουν την χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ λόγω έλλειψης πόρων.
Τρανά παραδείγματα είναι τα έργα Μετρό. Το Μετρό Θεσσαλονίκης που είχε υπολογιστεί να ολοκληρωθεί το 2012 με πόρους μόνο από το ΕΣΠΑ 2007-2013 όχι μόνο δεν τελειώνει αλλά θα φτάσει να πάρει ένα σημαντικό μέρος από το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. Το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα έργα.
Αυτές οι παρενέργειες τελικά προκαλούν ζημιά τόσο στην παραγωγή των έργων του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά ζημία προκαλούν και στις ίδιες της τεχνικές εταιρείες που λόγω μεγάλων καθυστερήσεων πολλές φορές προκαλούνται τεράστια οικονομικά προβλήματα που φτάνουν στο σημείο της επιβίωσης. Άλλωστε έχουμε ζήσει πάρα πολλές φορές εταιρείες που ξεκινούν ένα έργο να αδυνατούν να το ολοκληρώσουν και να αντικαθίστανται.
Τα πολλά προβλήματα που υπάρχουν στην παραγωγή έργων είναι γνωστά. Οι δημοπρατήσεις που γίνονται από τους φορείς υλοποίησης (Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμους, ΔΕΚΟ) πραγματοποιούνται υπό τον φόβο των προσφυγών, των ενστάσεων και των δικαστικών περιπετειών που ακολουθούν.
Είναι χαρακτηριστικό πως υπάρχουν δημοπρατήσεις που διήρκησαν 3 και 4 χρόνια λόγω δικαστικής διαμάχης των ενδιαφερομένων. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η επέκταση του Τραμ στον Πειραιά που δημοπρατήθηκε το 2009 και η σύμβαση υπογράφηκε τις πρώτες μέρες του 2013, περίπου 3,5 χρόνια μετά.
Σε πρόσφατο φόρουμ ο Πρόεδρος του ΣΑΤΕ κος Αθουσάκης, αναφέρθηκε σε αυτό το πρόβλημα και δήλωσε πως “είναι αίτημα και της κατασκευαστικής κοινότητας η άμεση διεκπεραίωση των δικαστικών προσφυγών. Αποκάλυψε μάλιστα πως έχει προταθεί η δημιουργία ενός ξεχωριστού δικαστικού σώματος, το οποίο θα διαχειρίζεται αποκλειστικά τις νομικές «διαμάχες» που προκύπτουν στους διαγωνισμούς για τα έργα υποδομής.
Στόχος είναι η επίλυση των προσφυγών αυτών μέσα σε διάστημα 2-3 μηνών, αντί των δύο και τριών ετών που χρειάζονται συχνά σήμερα με αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στους διαγωνισμούς ή/και απώλειας ευρωπαϊκών πόρων”.
Κύκλοι του Υπουργείου Υποδομών πάντως αναφέρουν πως είναι εξαιρετικά δύσκολη η δημιουργία ενός τέτοιου σώματος την στιγμή που τα δικαστήρια της χώρας είναι υπέρ-φορτωμένα με υποθέσεις. Έτσι το ζήτημα της «γρήγορης» δημοπράτησης θα πρέπει να το ξεχάσουμε προς το παρόν.
Είναι πάντως αξιοσημείωτο πως όταν ένα έργο δημοπρατείται η διαδικασία είναι συνήθως περίπλοκη και διαρκεί κατ` ελάχιστο 6 μήνες:
-Η προκήρυξη της δημοπράτησης είναι το λιγότερο 40 μέρες νωρίτερα αλλά συνήθως είναι 2 μήνες πριν
-Η διεξαγωγή της διαδικασίας μπορεί να αναβληθεί για πολλούς λόγους (απεργίες, έλλειψη συμμετοχής, αιτήματα ενδιαφερομένων)
Όταν διεξαχθεί η δημοπράτηση ακολουθεί ο έλεγχος των εγγράφων. Σε μεγάλους διαγωνισμούς αυτό μπορεί να διαρκέσει από 2-4 μήνες. Εκεί η πιο συνήθης πρακτική είναι η ένσταση κατά της ορθότητας ή της εγκυρότητας των εγγράφων. Αν ο φορέας υλοποίησης απορρίψει την ένσταση τότε ακολουθεί συνήθως ο δρόμος της προσφυγής στο ΣτΕ.
Εκεί το πράγμα περιπλέκει καθώς θα πρέπει να βρεθεί κενή ημερομηνία για την εξέταση του αιτήματος, πράγμα που τις περισσότερες φορές διαρκεί 5-8 μήνες. Ακόμα και όταν το αίτημα εξεταστεί και δεν έχουμε αναβολές (λόγω ωραρίου, αιτήματος από ένα μέρος κλπ) η έκδοση της απόφασης δημοσιεύεται μετά από 1,5-2 μήνες.
Ακόμα και τότε κάποιος από τους ενδιαφερόμενους μπορεί να αποτανθεί στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια με αποτέλεσμα το έργο να μπλοκάρει για τα καλά.
Όταν ολοκληρωθεί η δικαστική διαδικασία ακολουθεί ο προσυμβατικός έλεγχος, η σύμβαση πρέπει να αποσταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τυχόν παρατυπίες, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από λίγες εβδομάδες, μέχρι και 3 μήνες.
Τέλος, φτάνοντας στην υπογραφή της σύμβασης μετά από αυτή την δύσκολη και επίπονη διαδικασία ένα έργο που δημοπρατήθηκε σήμερα η υπογραφή της σύμβασης στην καλύτερη περίπτωση είναι μετά από 4 μήνες αλλά ο σύνηθες είναι από 6-10 μήνες μετά την έναρξη της διαδικασίας (αν το έργο είναι τυχερό).
ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ
Στις δημοπρατήσεις που εκτελούνται ειδικά με χρηματοδότηση από κάποιο Ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο, οι συνέπειες των παραπάνω είναι πολλές φορές δραματικές. Έργα που έχουν «μπλοκάρει» λόγω πολυετών δικαστικών διαμαχών τελικά είτε χάνουν την χρηματοδότηση τους είτε μετατρέπονται σε έργα-γέφυρες.
Δηλαδή, έργα που τραβούν χρηματοδότηση από 2 συνεχόμενα ΕΣΠΑ. Αυτό έχει συμβεί πολλάκις τα τελευταία 2 χρόνια και έργα που αρχικά είχε προγραμματιστεί να τραβήξουν χρήματα μόνο από το τρέχον ΈΣΠΑ τελικά απορροφούν και μέρος από το νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ).
Το πρόβλημα που δημιουργείται από αυτή την αναγκαστική μεταφορά πόρων είναι πως όσο περισσότερα έργα πάνε προς το νέο ΕΣΠΑ χωρίς να είχε αυτό προβλεφθεί, τόσο περισσότερα νέα έργα χάνουν την χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ λόγω έλλειψης πόρων.
Τρανά παραδείγματα είναι τα έργα Μετρό. Το Μετρό Θεσσαλονίκης που είχε υπολογιστεί να ολοκληρωθεί το 2012 με πόρους μόνο από το ΕΣΠΑ 2007-2013 όχι μόνο δεν τελειώνει αλλά θα φτάσει να πάρει ένα σημαντικό μέρος από το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. Το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα έργα.
Αυτές οι παρενέργειες τελικά προκαλούν ζημιά τόσο στην παραγωγή των έργων του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά ζημία προκαλούν και στις ίδιες της τεχνικές εταιρείες που λόγω μεγάλων καθυστερήσεων πολλές φορές προκαλούνται τεράστια οικονομικά προβλήματα που φτάνουν στο σημείο της επιβίωσης. Άλλωστε έχουμε ζήσει πάρα πολλές φορές εταιρείες που ξεκινούν ένα έργο να αδυνατούν να το ολοκληρώσουν και να αντικαθίστανται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου