κείμενο από το ypodomes.com
Διανύοντας τις πρώτες μέρες του 2016 δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο θέμα για να ανοίξει η χρονιά από την εικόνα της Αθήνας. Η πρωτεύουσα της χώρας εδώ και πολλές δεκαετίες έχει αλλάξει το χαρακτήρα της και έχει μεταβληθεί σε μία δυναμική Μητρόπολη στο νότο της Ευρώπης.
Με πληθυσμό που μητροπολιτικά ξεπερνά τους 4 εκατομμύρια πολίτες η Αθήνα είναι ένα από τα πολυπληθέστερα αστικά κέντρα πανευρωπαϊκά και παρά την κρίση αποτελεί ένα από τα σημεία αναφοράς σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Έχω την μεγάλη τύχη να έχω καταφέρει να επισκεφθώ πολλές μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις και πρωτεύουσες και κάθε φορά γυρνώ πίσω και σκέφτομαι τι είναι αυτό που δεν έχει η Αθήνα και δεν μοιάζει το κέντρο της με κανένα άλλο από τις μεγαλουπόλεις της Γηραιάς Ηπείρου. Η συνηθέστερη εξήγηση που έχω ακούσει είναι η άναρχη δόμηση που επικράτησε στην πόλη, η κακή ρυμοτομία, η στενότητα δρόμων και οικιστικών τετραγώνων που οδήγησαν το κέντρο της Αθήνας να είναι ένα μοντέλο που δεν το συναντάμε σε άλλες πόλεις.
Όχι ότι η πόλη δεν έχει τον αέρα μεγαλούπολης, αλλά πηγαίνοντας στο κέντρο από τις πύλες εισόδου-εξόδου της (Κηφισίας, Συγγρού, Πειραιώς, Πατησίων κ.α) μπαίνεις σε ένα ασφυκτικά δομημένο κέντρο με καμία μεγαλοπρέπεια κέντρου πρωτεύουσας. Παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις που προσπάθησαν να γίνουν σε αυτή την πόλη, καμία δεν προχώρησε γιατί απλά δεν είχε την οικουμενική αποδοχή για να υλοποιηθεί.
Τελικά αυτό το κέντρο της πόλης είναι αυτό που κάποτε είχαν ονειρευτεί για την Αθήνα οι μεγάλοι πολεοδόμοι που την σχεδίασαν; Πολύ αμφιβάλλω αν όλοι αυτοί που καλέστηκαν από τις αριστοκρατικές πόλεις της Ευρώπης του 19ου αιώνα αυτό που σχεδίασαν ότι είναι και αυτό το οποίο βλέπουμε όλοι μας.
Η ανομοιομορφία του κέντρου της Αθήνας και η χαοτική της πολεοδομική συγκρότηση δημιουργούν ένα δύσκολο μέρος μετακίνησης για όλους, πεζούς και οδηγούς. Σε αντίθεση όλες οι μεγάλες μητροπόλεις της Ευρώπης έχουν ένα μεγαλοπρεπές κέντρο, που σχεδόν παντού είναι το ίδιο. Από το Παρίσι και τη Μαδρίτη μέχρι τη Βαρσοβία και την Βουδαπέστη. Σε σχέση με τα προάστια μπορώ να πω ότι η Αθήνα σε πολλές περιπτώσεις είναι σε καλύτερη μοίρα από τις περισσότερες πόλεις.
Τα προάστια της πόλης είναι πιο προσεγμένα, πιο καθαρά, πιο ασφαλή και σίγουρα πιο όμορφα από τα περισσότερα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά. Σε αυτό η Αθήνα μπορεί να σταθεί άνετα σε όλες τις πόλεις. Ακόμα και σε περιπτώσεις κακού σχεδιασμού με κάποιες μικρές παρεμβάσεις το αποτέλεσμα μπορεί να είναι πολύ καλό.
Το γιατί η Αθήνα δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκού επιπέδου κέντρο ανήκει σε μία άλλη κουβέντα, εξίσου ενδιαφέρουσα. Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη σημερινή μας σκέψη είναι αν τελικά η Αθήνα μπορεί να δημιουργήσει ένα τέτοιο κέντρο.
Έχω ακούσει πολιτικούς στο παρελθόν να λένε πως στην Αθήνα πρέπει να ρίξουμε μία βόμβα και να την ξαναχτίσουμε από την αρχή αν θέλουμε να την κάνουμε να μοιάζει περισσότερο με μία μεγάλη Ευρωπαϊκή πόλη. Θα διαφωνήσω πλήρως με αυτή τη λογική. Η πόλη χρειάζεται ένα κέντρο με αίγλη και σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα μικρές παρεμβάσεις. Πάνω από όλα όμως χρειάζεται πολιτική υπέρ των παρεμβάσεων και οπωσδήποτε μία οικουμενική αποδοχή με τη συμμετοχή κοινωνίας και πολιτικών.
Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν μετά από όλα αυτά είναι ένα: Μπορεί η Αθήνα να αποκτήσει ένα κέντρο αντίστοιχο των άλλων Ευρωπαϊκών πόλεων; Η απάντηση στο ερώτημα τουλάχιστον στα δικά μου μάτια είναι ΝΑΙ, ξεκάθαρα ναι. Μπορεί, και δεν χρειάζεται να ανατινάξουμε το σημερινό της κέντρο, ούτε να διαλύσουμε συθέμελα την πόλη αλλά να δημιουργήσουμε ένα νέο κέντρο εκεί που μπορούμε να το κάνουμε και είναι δίπλα.
Η περιοχή που περικλείεται από τους δρόμους Πειραιώς, Πέτρου Ράλλη, Κηφισού και Λένορμαν θα μπορούσε να αποτελέσει το μελλοντικό κέντρο της πόλης, να αποτελέσει την καρδιά της πρωτεύουσας. Για σκεφτείτε το λίγο, ακούγεται περίεργο αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτού του τμήματος της πόλης δεν είναι δομημένο παρά σε κάποιες γωνίες του. Στο υπόλοιπο τμήμα έχουμε μία βιοτεχνική περιοχή η οποία θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα καταπληκτικό νέο κέντρο για την πρωτεύουσα. Έχει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να γίνει άλλωστε:
Είναι δίπλα ακριβώς από το σημερινό κέντρο, δεν είναι δομημένα παρά ελάχιστα, είναι σε εντελώς επίπεδο έδαφος, έχει δίπλα της όλη την ιστορία της Αθήνας περικλείεται από μεγάλους άξονες ενώ έχει και εντός της μεγάλους άξονες και έχει και τις προϋποθέσεις να συμπληρώσει και1-2 ακόμα.
Μπορεί με μικρές σχετικά παρεμβάσεις να προσθέσει μέσα σταθερής τροχιάς, αυστηρά υπόγεια για να αποκτήσει η πόλη σύγχρονο κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, μαζί με ένα κεντρικό σταθμό ΚΤΕΛ και ένα νέο κλάδο Μετρό. Άλλωστε στην περιοχή του Ελαιώνα ήδη έχει χωροθετηθεί ο νέος τερματικός των ΚΤΕΛ.
Το τι θα είχε η περιοχή δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία, ότι έχει κάθε μεγάλη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα: ανοιχτούς επισκέψιμους χώρους με μνημεία, κυβερνητικά κτίρια, πάρκα, πλατείες, μέρος για το city της Αθήνας με ψηλά επιχειρηματικά κτίρια, εμπορικά κτίρια, πιθανόν μία νέα μεγάλη Μητρόπολη και καθόλου χώρο κατοικίας. Αυτός υπάρχει άφθονος σε όλη την πόλη.
Φυσικά ένα τέτοιο σχέδιο απαιτεί μεγάλο χρόνο υλοποίησης που θα κυμαίνεται σε τουλάχιστον 15-20 χρόνια ενώ και η χρηματοδότηση είναι ένα ζήτημα που χωράει πολύ κουβέντα αλλά θα ήταν μία καταπληκτική ευκαιρία για την Αθήνα να μεταβληθεί από μία πόλη που πέρα από την Ακρόπολη και την Πλάκα θα είχε μία νέα αίγλη που θα την τοποθετούσε αστικά μαζί με τις άλλες μεγάλες Ευρωπαϊκές Μητροπόλεις. Θα ήταν η μεγάλη παρέμβαση για την Αθήνα, η μεγάλη αλλαγή. Και οι μεγάλες αλλαγές απαιτούν τόλμη και όραμα.
Καλή Χρονιά σε όλους, με υγεία και όμορφες στιγμές
4.1.2016
Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com
Διανύοντας τις πρώτες μέρες του 2016 δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο θέμα για να ανοίξει η χρονιά από την εικόνα της Αθήνας. Η πρωτεύουσα της χώρας εδώ και πολλές δεκαετίες έχει αλλάξει το χαρακτήρα της και έχει μεταβληθεί σε μία δυναμική Μητρόπολη στο νότο της Ευρώπης.
Με πληθυσμό που μητροπολιτικά ξεπερνά τους 4 εκατομμύρια πολίτες η Αθήνα είναι ένα από τα πολυπληθέστερα αστικά κέντρα πανευρωπαϊκά και παρά την κρίση αποτελεί ένα από τα σημεία αναφοράς σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Έχω την μεγάλη τύχη να έχω καταφέρει να επισκεφθώ πολλές μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις και πρωτεύουσες και κάθε φορά γυρνώ πίσω και σκέφτομαι τι είναι αυτό που δεν έχει η Αθήνα και δεν μοιάζει το κέντρο της με κανένα άλλο από τις μεγαλουπόλεις της Γηραιάς Ηπείρου. Η συνηθέστερη εξήγηση που έχω ακούσει είναι η άναρχη δόμηση που επικράτησε στην πόλη, η κακή ρυμοτομία, η στενότητα δρόμων και οικιστικών τετραγώνων που οδήγησαν το κέντρο της Αθήνας να είναι ένα μοντέλο που δεν το συναντάμε σε άλλες πόλεις.
Όχι ότι η πόλη δεν έχει τον αέρα μεγαλούπολης, αλλά πηγαίνοντας στο κέντρο από τις πύλες εισόδου-εξόδου της (Κηφισίας, Συγγρού, Πειραιώς, Πατησίων κ.α) μπαίνεις σε ένα ασφυκτικά δομημένο κέντρο με καμία μεγαλοπρέπεια κέντρου πρωτεύουσας. Παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις που προσπάθησαν να γίνουν σε αυτή την πόλη, καμία δεν προχώρησε γιατί απλά δεν είχε την οικουμενική αποδοχή για να υλοποιηθεί.
Τελικά αυτό το κέντρο της πόλης είναι αυτό που κάποτε είχαν ονειρευτεί για την Αθήνα οι μεγάλοι πολεοδόμοι που την σχεδίασαν; Πολύ αμφιβάλλω αν όλοι αυτοί που καλέστηκαν από τις αριστοκρατικές πόλεις της Ευρώπης του 19ου αιώνα αυτό που σχεδίασαν ότι είναι και αυτό το οποίο βλέπουμε όλοι μας.
Η ανομοιομορφία του κέντρου της Αθήνας και η χαοτική της πολεοδομική συγκρότηση δημιουργούν ένα δύσκολο μέρος μετακίνησης για όλους, πεζούς και οδηγούς. Σε αντίθεση όλες οι μεγάλες μητροπόλεις της Ευρώπης έχουν ένα μεγαλοπρεπές κέντρο, που σχεδόν παντού είναι το ίδιο. Από το Παρίσι και τη Μαδρίτη μέχρι τη Βαρσοβία και την Βουδαπέστη. Σε σχέση με τα προάστια μπορώ να πω ότι η Αθήνα σε πολλές περιπτώσεις είναι σε καλύτερη μοίρα από τις περισσότερες πόλεις.
Τα προάστια της πόλης είναι πιο προσεγμένα, πιο καθαρά, πιο ασφαλή και σίγουρα πιο όμορφα από τα περισσότερα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά. Σε αυτό η Αθήνα μπορεί να σταθεί άνετα σε όλες τις πόλεις. Ακόμα και σε περιπτώσεις κακού σχεδιασμού με κάποιες μικρές παρεμβάσεις το αποτέλεσμα μπορεί να είναι πολύ καλό.
Το γιατί η Αθήνα δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκού επιπέδου κέντρο ανήκει σε μία άλλη κουβέντα, εξίσου ενδιαφέρουσα. Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη σημερινή μας σκέψη είναι αν τελικά η Αθήνα μπορεί να δημιουργήσει ένα τέτοιο κέντρο.
Έχω ακούσει πολιτικούς στο παρελθόν να λένε πως στην Αθήνα πρέπει να ρίξουμε μία βόμβα και να την ξαναχτίσουμε από την αρχή αν θέλουμε να την κάνουμε να μοιάζει περισσότερο με μία μεγάλη Ευρωπαϊκή πόλη. Θα διαφωνήσω πλήρως με αυτή τη λογική. Η πόλη χρειάζεται ένα κέντρο με αίγλη και σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα μικρές παρεμβάσεις. Πάνω από όλα όμως χρειάζεται πολιτική υπέρ των παρεμβάσεων και οπωσδήποτε μία οικουμενική αποδοχή με τη συμμετοχή κοινωνίας και πολιτικών.
Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν μετά από όλα αυτά είναι ένα: Μπορεί η Αθήνα να αποκτήσει ένα κέντρο αντίστοιχο των άλλων Ευρωπαϊκών πόλεων; Η απάντηση στο ερώτημα τουλάχιστον στα δικά μου μάτια είναι ΝΑΙ, ξεκάθαρα ναι. Μπορεί, και δεν χρειάζεται να ανατινάξουμε το σημερινό της κέντρο, ούτε να διαλύσουμε συθέμελα την πόλη αλλά να δημιουργήσουμε ένα νέο κέντρο εκεί που μπορούμε να το κάνουμε και είναι δίπλα.
Η περιοχή που περικλείεται από τους δρόμους Πειραιώς, Πέτρου Ράλλη, Κηφισού και Λένορμαν θα μπορούσε να αποτελέσει το μελλοντικό κέντρο της πόλης, να αποτελέσει την καρδιά της πρωτεύουσας. Για σκεφτείτε το λίγο, ακούγεται περίεργο αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτού του τμήματος της πόλης δεν είναι δομημένο παρά σε κάποιες γωνίες του. Στο υπόλοιπο τμήμα έχουμε μία βιοτεχνική περιοχή η οποία θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα καταπληκτικό νέο κέντρο για την πρωτεύουσα. Έχει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να γίνει άλλωστε:
Είναι δίπλα ακριβώς από το σημερινό κέντρο, δεν είναι δομημένα παρά ελάχιστα, είναι σε εντελώς επίπεδο έδαφος, έχει δίπλα της όλη την ιστορία της Αθήνας περικλείεται από μεγάλους άξονες ενώ έχει και εντός της μεγάλους άξονες και έχει και τις προϋποθέσεις να συμπληρώσει και1-2 ακόμα.
Μπορεί με μικρές σχετικά παρεμβάσεις να προσθέσει μέσα σταθερής τροχιάς, αυστηρά υπόγεια για να αποκτήσει η πόλη σύγχρονο κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, μαζί με ένα κεντρικό σταθμό ΚΤΕΛ και ένα νέο κλάδο Μετρό. Άλλωστε στην περιοχή του Ελαιώνα ήδη έχει χωροθετηθεί ο νέος τερματικός των ΚΤΕΛ.
Το τι θα είχε η περιοχή δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία, ότι έχει κάθε μεγάλη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα: ανοιχτούς επισκέψιμους χώρους με μνημεία, κυβερνητικά κτίρια, πάρκα, πλατείες, μέρος για το city της Αθήνας με ψηλά επιχειρηματικά κτίρια, εμπορικά κτίρια, πιθανόν μία νέα μεγάλη Μητρόπολη και καθόλου χώρο κατοικίας. Αυτός υπάρχει άφθονος σε όλη την πόλη.
Φυσικά ένα τέτοιο σχέδιο απαιτεί μεγάλο χρόνο υλοποίησης που θα κυμαίνεται σε τουλάχιστον 15-20 χρόνια ενώ και η χρηματοδότηση είναι ένα ζήτημα που χωράει πολύ κουβέντα αλλά θα ήταν μία καταπληκτική ευκαιρία για την Αθήνα να μεταβληθεί από μία πόλη που πέρα από την Ακρόπολη και την Πλάκα θα είχε μία νέα αίγλη που θα την τοποθετούσε αστικά μαζί με τις άλλες μεγάλες Ευρωπαϊκές Μητροπόλεις. Θα ήταν η μεγάλη παρέμβαση για την Αθήνα, η μεγάλη αλλαγή. Και οι μεγάλες αλλαγές απαιτούν τόλμη και όραμα.
Καλή Χρονιά σε όλους, με υγεία και όμορφες στιγμές
4.1.2016
Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου