Αφιέρωμα: 6 χρόνια Προαστιακός: Ιστορία του μέσου

κείμενο από το ypodomes.com
Ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος μέχρι και λίγο πριν την έναρξη των Ολυμπιακών της Αθήνας του 2004 ήταν μια άγνωστη λέξη. Για τους περισσότερους Αθηναίους «κάτι έφτιαχνε» ο ΟΣΕ και δεν αποτελούσε σπουδαία είδηση για την καθημερινότητα τους. Ακόμα και μέχρι το 2008 που αναπροσαρμόστηκαν τα δρομολόγια ο Προαστιακός ήταν ένα ξένο και εχθρικό μέσο και τα τρένα εντός Αττικής πηγαινοέρχονταν άδεια.

Σήμερα λειτουργούν 2 γραμμές : 1.Αεροδρόμιο- Άνω Λιόσια με ανταπόκριση κάθε 15 λεπτά και 2. Πειραιάς -Κιάτο με ανταπόκριση κάθε μία ώρα. Το μόνο ηλεκτροκινούμενο τμήμα είναι αυτό της γραμμής 1. Μέχρι το 2011 αναμένεται ο Προαστιακός να φτάσει στη Χαλκίδα, τη Θήβα και το Ξυλόκαστρο. Φυσικά όλα με την προϋπόθεση η οικονομική κρίση να μη επηρεάσει περισσότερο την ανάπτυξη του μέσου.

ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΙΔΕΑ
Η ιδέα του Προαστιακού Σιδηροδρόμου της Αττικής ξεκίνησε από την δημιουργία της Αττικής Οδού. Την δεκαετία του 1990 όλα τα μεγάλα έργα που υπάρχουν σήμερα στην πρωτεύουσα είτε σχεδιάζονταν είτε άρχιζαν να υλοποιούνται. Ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος σύμφωνα με τις μελέτες μπορούσε με ένα πλήρες δίκτυο να μεταφέρει μέχρι και 250.000 επιβάτες καθημερινά.

Ο σχεδιασμός αποτελούνταν από την βασική γραμμή του ΟΣΕ Πειραιάς- Αθήνα και μέχρι την συμβολή της Αττικής Οδού. Από εκεί η διακλάδωση του μέσου θα γινόταν ακτινωτά μέσω του νέου οδικού άξονα, της Αττικής Οδού σε πολλές κατευθύνσεις.

Η δημοπράτηση του έργου έγινε κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της Οργανωτικής Επιτροπής της ΔΟΕ που το χαρακτήριζε ως ένα από τα πολύ σημαντικά έργα για την ομαλή λειτουργία της πόλης, άρα και των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι γραμμές που εντέλει θα γίνονταν θα ήταν 2: Πειραιάς- Αθήνα-ΣΚΑ με διακλάδωση προς α)Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και β) Κόρινθος και τα δύο μέσω του οδικού άξονα της Αττικής Οδού. Το Σ.Κ.Α είναι τα αρχικά του Συγκοινωνιακού Κέντρου Αχαρνών που θα ήταν ένας πολυκόμβος και σημείο διακλάδωσης όλων των γραμμών του Προαστιακού Σιδηρόδρομου.

Δυστυχώς εκεί φάνηκε πόσο ανώριμο μελετητικά ήταν το έργο αφού προχωρούσε με πολύ μικρά βήματα και δεκάδες προβλήματα. Φάνηκε η ανάγκη διαπλάτυνσης των γραμμών από 2 σε 4 στο τμήμα Αθήνα- ΣΚΑ. Αυτό ήταν αδύνατο να γίνει μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Έτσι δόθηκε βάση στο τμήμα Αθήνα- Αεροδρόμιο, και όλο το υπόλοιπο έργο αποφασίστηκε να ολοκληρωθεί μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στην ίδια μοίρα μπήκε και το τμήμα Αθήνα-Πειραιάς.

Έτσι λίγες μέρες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το νέο μέσο μετακίνησης έκανε τα πρώτα του δρομολόγια χωρίς μεταξύ Αεροδρομίου και Αθήνας με λίγες ενδιάμεσες στάσεις. Μία από αυτές ήταν η Νερατζιώτισσα. Ο σταθμός αυτός έγινε τόπος ανταπόκρισης με τον ΗΣΑΠ που δημιουργούσε και εκείνος στο σημείο εκείνο σταθμό δίνοντας τη δυνατότητα εναλλαγής μέσου στους επιβάτες.

Εκεί λοιπόν είχε αρχικά σχεδιαστεί να γίνει ένας high tech σταθμός δημιούργημα του διάσημου αρχιτέκτονα Santiago Calatrava. Λόγω της έλλειψης χρόνου όμως εντέλει κατασκευάστηκε μέσα σε λίγους μήνες (από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο του 2004) με τη μορφή του έχει σήμερα σαν «πρόχειρη» λύση.

Μετά τους Αγώνες της Αθήνας ο Προαστιακός δεν κατάφερε να μπει στη συνείδηση του κοινού και τα δρομολόγια πραγματοποιούνταν με άδεια τρένα. Όχι όμως και στο δρομολόγιο προς Κόρινθο. Από τις 27 Σεπτεμβρίου 2005 ο Προαστιακός έφτασε στην Κόρινθο . Εκεί τα τρένα ήταν γεμάτα καθώς ο ΟΣΕ διέκοψε, δίδοντας τη γραμμή στην εταιρεία του Προαστιακού. Τα παράπονα πολλά καθώς τα τρένα δεν έφταναν να χωρέσουν όλο τον κόσμο. Σιγά σιγά τα δρομολόγια ομαλοποιήθηκαν και οι συρμοί μεγάλωσαν.

Τα έργα στο τμήμα Πειραιάς- Αθήνα- ΣΚΑ συνεχίζονται και το ίδιο και η ηλεκτροκίνηση. Στις 4 Ιουνίου 2007 ο Προαστιακός έφτασε στον Πειραιά συνδέοντας και πάλι τα 2 μεγάλα αστικά κέντρα της Αττικής. Στις 9 Ιουλίου 2007 ο Προαστιακός επεκτάθηκε μέχρι το Κιάτο.

Η ανατροπή στα δρομολόγια της Αθήνας έγινε το 2009 όταν αποφασίστηκε το ηλεκτροκινούμενο δίκτυο (Αεροδρόμιο- Άνω Λιόσια) να γίνει ξεχωριστό δρομολόγιο με συχνότητα ανά 15 λεπτά. Η τροποποίηση αυτή αναζωογόνησε τη γραμμή και τα τρένα μέχρι και σήμερα εμφανίζουν αυξημένη κίνηση.

Πριν από λίγες μέρες στις 8 Αυγούστου 2010 ο Προαστιακός πρόσθεσε άλλους 2 σταθμούς στο δίκτυο του: Μεταμόρφωση και Άγιοι Ανάργυροι έγιναν μέλη στο δίκτυο του Προαστιακού Σιδηρόδρομου της Αθήνας.